جاذبه های گردشگری استان فارس و شیراز + آدرس دقیق

شيراز

 نام شیراز در کتیبه های هخامنشی تخت جمشید خوانده شده است .اشیاء و ظروف تاریخی و مسکوکاتی که هم اکنون درموزه متروپولیتن نیویورک موجوداست .ازمجدوعظمت شیرازدرعهد سلوکی ها اشکانیان وساسانیان گواهی می دهد .درکاوشها ی منطقه قصرابونصر معلوم شدکه این بنا به اواخر دوران اشکانی یا اوایل دوره ساسانی تعلق داشته وچند مهره که نیز نام اردشیر و شیراز بر آن نوشته شده به دست آمده است . طبق روایات اساطیری شیراز درزمان فرزند تهمورث –دومین پادشاه پیشدادی- ساخته شده است .در زمان خلفای اسلامی اعراب چندین بار به شهر استخر حمله کردند که براثرمقاومت ساکنان آن شهرسخت آسیب دید.به مرور شیراز حکمرانان عرب وماموران خلفای اموی وعباسی شده باکاسته شدن ازعظمت وسعت وجمعیت شهراستخر به رونق شهرشیراز افزوده شد.

درسال281 هجری قمری عمرولیث دومین پادشاه صفاریان بناهای متعددی ازجمله یک مسجدجامع درشیرازاحداث کردوبه رونق بیش ازپیش این شهرافزود دیلمیان به آبادانی شیراز افزودند .خصوصاً عضدالدوله دیلمی (372 -366 هجری قمری) درمجدوعظمت شهر ورفاه مردم آن کوشش بسیار کرد .دردوران صفویه شیراز مرکز ایالت فارس بودوامامعلی خان حکمران فارس بناهای بسیاری دراین شهرپی ریخت.

درسال 1079 هجری قمری شیراز براثرجاری شدن سیل سهمگین ویران شد وبسیاری از آثارتاریخی آن ازمیان رفت .دراواخردوره صفویان نیزافغان ها این شهرراموردحمله قراردادندوخرابی های بی شماری را به بارآوردند درسال1142 هجری قمری نادر شاه افشار افغان هاراازشیراز راند واین شهرآرامش وامنیت دوباره یافت تااینکه درسال 1175 هجری قمری تقی خان شیرازی اعلام استقلال کرد وسرازفرمان نادربرتافت .نادرشاه انبوهی از لشکریان خودرابه جنگ باحاکم شیراز وتصرف شهرفرستاد وبعدازچهارماه وپانزده روز محاصره شیرازبه تصرف سپاهیان نادر درآمد ولشکریان غالب بسیاری از مردم بی گناه را قتل عام کردند.درسال 1180 هجری قمری کریم خان زند شیرازرامقرحکومت خودقرارداد وبرای عمران وآبادی آن کوشید. هنگامی که آقا محمدخان قاجار درسال 1207 هجری قمری به شیراز دست یافت ، امر به ویرانی باروی شهر داد. بعدها بارویی دیگرساخته شد که براثرزلزله سال 1339 هجری قمری بسیاری ازقسمت های آن فروریخت . شیراز طی چند دهه اخیر توسعه وگسترش قابل توجهی یافته و به یکی از شهرهای مهم و زیبای ایران تبدیل شده است. محیط مساعد شیرازدرادوار گوناگون دانشمندان سخنوران ونویسندگانی بزرگ رادر دامان خود پرورانده است. که آثارجاویدان آنها میراث علمی وادبی ایران رازنده وجاوید نگاه خواهدداشت . 

جاذبه های گردشگری شهرستان شيراز
جاذبه هاي مذهبي
جاذبه هاي تاريخي
جاذبه هاي فرهنگي

جاذبه هاي مذهبي

شاه چراغ(ع)حرم مطهرحضرت سیدمیراحمدملقب به شاه چراغ (ع) برادر حضرت امام رضا (ع) فرزند امام هفتم حضرت امام موسی کاظم (ع) مهمترین زیارتگاه عاشقان خاندان عصمت وطهارت درشیراز است. تربت پاک آن حضرت درقرن پنجم هجری قمری کشف وبقعه ای برآن ساخته شده درزمان شاه اسماعیل اول به سال912 هجری قمری تعمیرات اساسی دراین بنا انجام شده ولی بازلزله سال 997 هجری قمری نیمی از بناتخریب شدوتعمیرمجددی یافت .درسال1337 شمسی گنبدزمان قاجاریه را به علت شکافهای زیاد برچیده وگنبد فعلی راکه مستحکمتر وبادوامترمی باشد ساختند .معماری آینه کاری کاشیکاری نوشته های گچ بری تزئینات ودرهای نقره رواق وحرم وسیع این بقعه عظمت شکوه وزیبایی آن را صدچندان کرده است .
مسجدوکیلاین مسجد که به نام مسجد سلطانی وکیل نیز معروف است .از زیباترین مساجدی است که دردوران زندیه ساخته شده است. مساحت آن 11 هزا مترمربع است که 9600 مترمربع آن زیر بنااست .سردرورودی این مسجدبسیارزیباست وبه سبک بسیار هنرمندانه ای کاشیکاری مقرنس کاری ونقاشی مزین به آیات قرآنی واحادیث است .طاق زیبای شمال حیاط معروف به طاق مروارید از شاهکارهای هنرومعماری ایرانی است وبرروی جرزهای آن کاشیکاری های زیبایی بانقش گل بوته دورنمای آن رابسیارآراسته کرده است .شبستان جنوبی آن دارای 48 ستون سنگی یکپارچه 5 متری با حجاریهای مارپیچ ومنحصربه فرد ومنبری 14 پله  از سنگ مرمر یکپارچه است که درنوع خودبی نظیر وباشکوه می باشد.

 مسجد نصیرالملکاین مسجددرمرکز شیراز ودرخیابان لطفعلی خان زندقراردارد .بانی مسجد میرزا حسین علی خان نصیر الملک ازبزرگان واعیان شیرازدردوران قاجاریه است .ساخت درسال 1293 هجری قمری توسط استاد محمد حسن معمارشروع ودر سال 1305 پایان یافت .این مسجددارای حیاط وسیع است که حوض بزرگ دروسط آن است .درسمت شمال حیاط تاق مروارید در سمت شرق شبستان باهفت ستون سنگی درسمت جنوب دوگلدسته زیبا در غرب شبستان اصلی قراردارد.که دارای دریچه ای باشیشه  رنگی است .این شبستان دارای 12 ستون سنگی شبیه به مسجدوکیل وسردرهای ورودی وپیشانی تاقهای آن یکسره کاشیکاری می باشد.مسجد نصیرالملک ازنظر کاشیکاری ومقرنس کاری اززیباترین مساجدایران است .



جاذبه هاي تاريخي

نارنجستان قوام

نارنجستان قوام که به ایوانی نه قوام الملکی مشهوراست.یکی از بناهای زیبای دوره قاجاریه (1302) هجری قمری درشیراز می باشد . زیبا ترین بخش نارنجستان ساختمان آن است که از نظرآینه کاری نقاشی کاشی کاری گچبری ومنبت سازی از شاهکارهای هنرمندان قاجاریه به شمار می آید.این ساختمان ایوانی بسیارزیبا بادو ستون سنگی یکپارچه دارد.که دردوسوی آن اتاقهایی به صورت قرینه ساخته شده است.برسنگهای پایین دیوار نیز نقشهای شیر گورسربازان هخامنشی وهلاهل (موجودافسانه ای) به صورت قرینه کنده کاری شده است.

باغ عفیف آباد

باغ عفیف آبادیاباغ گلشن ازباغهای بسیارزیبای شهرشیراز باوسعت 13 هکتار است. ساختمان باشکوه این باغ توسط میرزا علی محمد خان قوام الملک احداث گردیده است.این ساختمان دوطبقه بوده وباگچ بری ها ومقرنس کاریهای زیباتزئین شده است.

ستون ها شبیه ستون های تخت جمشید با گچ ساخته شده است مخصوصا درتالاربزرگ ازچندنقش برجسته تخت جمشید به صورت نقاشی تقلید شده است .ازجلوعمارت حوض بسیار وسیعی بالبه سنگی قراردارد که زیبایی باغ رادوچندان می کند .اززیرزمین این ساختمان به عنوان موزه سلاحهای نظامی استفاده می شود وبه عنوان نمونه تفنگ های متعلق به فتحعلی شاه ناصرالدین شاه ومظفرالدین شاه تپانچه دکتر دکترحشمت ومسلسل رئیس علی دلواری دراین موزه به نمایش گذاشته شده است .ازجمله بناهای دیگراین مکان می توان به قهوه خانه سنتی وحمام خزینه آن اشاره نمود.

ارگ کریم خانی

یکی از مهمترین وبزرگترین­­ بناهای دوره زندیه درشیرازارگ کریم خانی است که با زیر بنای 4000 مترمربع درزمینی به وسعت 12800 مترمربع بناشده است .دیوارهای آجری این بنا12 متر ارتفاع دارد ودرهرگوشه آن برجی به ارتفاع 14 متر ساخته شده است نمای بیرونی بنا ساده است وتنها برروی بدنه دیوار برجها نقوش آجری هندسی دیده می شود .برخلاف نمای ساده بیرونی که مشخصه بناهای عهد کریم خان است.فضای داخلی اتاقهای ارگ ازنماهای زیباتری برخوردارند وبانقوش اسلیمی ترنج وگل ومرغ وبارنگ های زنده وآب طلا تزئین شده است . برسردرارگ طرح کاشیکاری هفت رنگ زیبایی ازداستان کشته شدن دیو سفید به دست رستم نقش بسته است که متعلق به دوران قاجاریه است .اتاقها و تالار درسه جهت شمالی غربی وجنوبی قراردارد که سه قسمت مسکونی را تشکیل می دهند .درگوشه جنوب شرقی بنا حمام ارگ ویژه کریم خان زندقراردارد .که از چندبخش تشکیل شده است وعبارتند از سربینه (رختکن ) باسکوهای سنگ مرمر ،گرم خانه و خزینه باراهروهای ارتباطی آنها وهمچنین سقف حمام که با آهک بریهای زیبا تزئین شده است. 

بازار وكيل این بازار در محله درب شاهزاده جنب مسجد جامع وکیل واقع شده و مشتمل بر یک رشته شرقی و غربی است که در وسط بازار بوسیله چهارسویی (چهارسوق) بلند و بزرگ بر یکدیگر عمود شده است و پنج درب بزرگ دارد. راسته شمالی و جنوبی بازار از دو جناح ترکیب شده و در هر جناح 41 زوج حجره وسیع ساخته­­اند. در مشرق و مغرب جناح شمال آن کاروانسراهای روغنی، احمد، گمرک و ضرابخانه قرار دارد که هر یک از آنها حجره­های متعدد دارند. راسته شرقی و غربی دارای دو جناح است که جناح شرقی آن با 19 زوج حجره، بازار علاقه­بندان و جناح غربی آن با 10 زوج حجره، بازار ترکش دوزها نامیده می­شود. به موازات بازار ترکش دوزها بازار دیگری به نام شمشیرگرها وجود دارد که این بازار دارای 11 حجره است. در بازار شمشیرگرها سرای دیگری وجود داشته که آن را کاروانسرای فیل نامیدند. از ویژگی­های این بازار می­توان به زیبایی و معماری خیره کننده، عرض زیاد، وسعت و طاقهای ضربی مرتفع آن (با ارتفاعی بیش از 10 متر) که به منظور تهویه هوا ساخته شده است اشاره نمود. این طاقهای ضربی هوای بازار را در زمستان گرم و در تابستان خنکه نگه می­دارند.

افزون بر این، دریچه­هایی که در زیر سقف آنها ساخته شده است هوا و نور کافی بازار را تامین می­نماید. در چهار سوق بازار وکیل روی یک هشتی بزرگ، طاقهای ضربی بسیار وسیع ومرتفعی
ساخته­اند که از شاهکارهای معماری به شمار می­آید و با این که تاکنون متجاوز از دویست سال از عمر آن می­گذرد، کوچکترین شکافی برنداشته است. مغازه­های این بازار در حال حاضر شامل
قالی­فروشی، عطاری، پارچه­فروشی، صنایع دستی، منسوجات و...
می­باشد.

سرای مشیر

سرای مشیر که آن را سرای گلشن هم می­گویند جنب بازار وکیل قرار گرفته است. سردر ورودی این بنا با کاشی­های هفت رنگ مقرنس کاری شده است. این بنا از ساخته­های میرزا ابوالحسن مشیرالملک بوده که اکنون محل عرضه صنایع دستی می­باشد.

سرای مشیر دارای حیاط بزرگی است که در دور تا دور آن حجره­هایی در دو طبقه ساخته شده است. در وسط حیاط، حوی از جنس سنگ قررا دارد که در اطراف این حوض چهار باغچه زیبا دیده می­شود. تمام درها و دریچه­های حجره­ها از جنس چوب (کره چینی) ساخته شده و بوسیله اشکال هندسی و شیشه­های رنگی به نحو بسیار جذابی تزئین شده است. بالای درها، طاق­نماها و پیشانی حجره­ها به طرز زیبایی کاشیکاری گردیده است

 جاذبه هاي فرهنگي

آرامگاه حافظ

خواجه شمس الدین محمد شیرازی عارف وغزلسرای بزرگ که به او لقب لسان الغیب داده اند درسال726 هجری قمری درشیرازمتولد شد ودرسال791 یا 792 هجر قمری درهمین شهردرگذشت .درسال856 یعنی 64 سال پس از درگذشت حافظ گنبدی برتربت وی افراشته شد درجلوی آن حوض بزرگی قرارداشت که ازآب رکنی پرمی گشت درسال1189 هجری قمری کریم خان زند برمقبره حافظ عمارتی زیبا بنا کرد که مشتمل بر تالاری باچهارستون سنگی یکپارچه وبلندوباغی بزرگ درجلوی آن بود وبرتربت حافظ سنگی مرمرین نهاده شد که هنوز موجوداست وهشت بیت از یک غزل حافظ روی سنگهای یکپارچه آن حک شده بعداز بنای کریم خان برمقبره حافظ درطول یکصد سال ساخت وسازها وتعمیرات متعددی به وسیله اشخاص خیر خواه انجام گرفت تا آنکه درسال 1315 به کوشش شادروان علی اصغر حکمت بنای کنونی بابهره گیری ازعناصرمعماری روزگار کریم خان زند ویادمان ها یحافظیه توسط آندره گوار فرانسوی طراحی وبه اجرادرآمد .سطح داخلی سقف مقبره جدید که روی هشت ستون سنگی قراردارد با کاشیکاری معلق  رنگین پوشیده شده است .نمای خارجی سقف آرامگاه دارای ترک های متعدد وچون کلاه قلندران ودرویشان است .پوشش مسی این سطح به مرور زمان اکسیده ورنگ زنگاری زیبایی یافته است.

آرامگاه سعدی

ابومحمد مشرف الدین مصلح بن عبداله بین سال های 605 تا606 هجری قمری درشیراز دیده به جهان گشود .وپس ازسفرهای طولانی دربین النهرین شام حجاز شمال آفریقا و... به زادگاه خودبازگشت ودرذی الحجه سال 691 یا 694 وفات یافت .پیکر پاکش درخانقاهی که اکنون آرامگاه وی می باشد ودرگذشته محل زندگی او بوده است به خاک سپرده شد.

این آرامگاه درشمال شرقی شیراز قراردارد .ودرقرن گذشته بارها تعمیر شده است .درزمان کریم خان زند درآرامگاه سعدی نیز تغییرات اساسی صورت گرفت ودواتاق بزرگ دردو طرف ایوان وپله وطاق نما وغرفه های کوچک دروسط ساخته شد .بعدها توسط مرحوم فتحعلی خان صاحبدیوان ومرحوم حبیب اله خان قوام الملک اصلاحاتی دراین بنا صورت گرفت .درسال 1327 ساخت ساختمان جدید آرامگاه شروع ودرسال 1331 شمسی به پایان رسید.

دراین بناایوان باستون چهار ضلعی بلندبا تزئینات کاشی کاری درجلوی بقعه واقع شده وگنبد کاشی فیروزه برفراز آن جلوه ای خاص دارد .درداخل آرامگاه هفت کتیبه ازبهترین قطعات بوستان وگلستان به خط زیبا توسط استاد ابوذری نوشته شده است .درانتهای ایوان درسمت قرینه آرامگاه سعدی آرامگاه شاعر فقیه فصیح الملک شوریده قراردارد .

شيراز

 نام شیراز در کتیبه های هخامنشی تخت جمشید خوانده شده است .اشیاء و ظروف تاریخی و مسکوکاتی که هم اکنون درموزه متروپولیتن نیویورک موجوداست .ازمجدوعظمت شیرازدرعهد سلوکی ها اشکانیان وساسانیان گواهی می دهد .درکاوشها ی منطقه قصرابونصر معلوم شدکه این بنا به اواخر دوران اشکانی یا اوایل دوره ساسانی تعلق داشته وچند مهره که نیز نام اردشیر و شیراز بر آن نوشته شده به دست آمده است . طبق روایات اساطیری شیراز درزمان فرزند تهمورث –دومین پادشاه پیشدادی- ساخته شده است .در زمان خلفای اسلامی اعراب چندین بار به شهر استخر حمله کردند که براثرمقاومت ساکنان آن شهرسخت آسیب دید.به مرور شیراز حکمرانان عرب وماموران خلفای اموی وعباسی شده باکاسته شدن ازعظمت وسعت وجمعیت شهراستخر به رونق شهرشیراز افزوده شد.

درسال281 هجری قمری عمرولیث دومین پادشاه صفاریان بناهای متعددی ازجمله یک مسجدجامع درشیرازاحداث کردوبه رونق بیش ازپیش این شهرافزود دیلمیان به آبادانی شیراز افزودند .خصوصاً عضدالدوله دیلمی (372 -366 هجری قمری) درمجدوعظمت شهر ورفاه مردم آن کوشش بسیار کرد .دردوران صفویه شیراز مرکز ایالت فارس بودوامامعلی خان حکمران فارس بناهای بسیاری دراین شهرپی ریخت.

درسال 1079 هجری قمری شیراز براثرجاری شدن سیل سهمگین ویران شد وبسیاری از آثارتاریخی آن ازمیان رفت .دراواخردوره صفویان نیزافغان ها این شهرراموردحمله قراردادندوخرابی های بی شماری را به بارآوردند درسال1142 هجری قمری نادر شاه افشار افغان هاراازشیراز راند واین شهرآرامش وامنیت دوباره یافت تااینکه درسال 1175 هجری قمری تقی خان شیرازی اعلام استقلال کرد وسرازفرمان نادربرتافت .نادرشاه انبوهی از لشکریان خودرابه جنگ باحاکم شیراز وتصرف شهرفرستاد وبعدازچهارماه وپانزده روز محاصره شیرازبه تصرف سپاهیان نادر درآمد ولشکریان غالب بسیاری از مردم بی گناه را قتل عام کردند.درسال 1180 هجری قمری کریم خان زند شیرازرامقرحکومت خودقرارداد وبرای عمران وآبادی آن کوشید. هنگامی که آقا محمدخان قاجار درسال 1207 هجری قمری به شیراز دست یافت ، امر به ویرانی باروی شهر داد. بعدها بارویی دیگرساخته شد که براثرزلزله سال 1339 هجری قمری بسیاری ازقسمت های آن فروریخت . شیراز طی چند دهه اخیر توسعه وگسترش قابل توجهی یافته و به یکی از شهرهای مهم و زیبای ایران تبدیل شده است. محیط مساعد شیرازدرادوار گوناگون دانشمندان سخنوران ونویسندگانی بزرگ رادر دامان خود پرورانده است. که آثارجاویدان آنها میراث علمی وادبی ایران رازنده وجاوید نگاه خواهدداشت . 

جاذبه های گردشگری شهرستان شيراز
جاذبه هاي مذهبي
جاذبه هاي تاريخي
جاذبه هاي فرهنگي

جاذبه هاي مذهبي

شاه چراغ(ع)حرم مطهرحضرت سیدمیراحمدملقب به شاه چراغ (ع) برادر حضرت امام رضا (ع) فرزند امام هفتم حضرت امام موسی کاظم (ع) مهمترین زیارتگاه عاشقان خاندان عصمت وطهارت درشیراز است. تربت پاک آن حضرت درقرن پنجم هجری قمری کشف وبقعه ای برآن ساخته شده درزمان شاه اسماعیل اول به سال912 هجری قمری تعمیرات اساسی دراین بنا انجام شده ولی بازلزله سال 997 هجری قمری نیمی از بناتخریب شدوتعمیرمجددی یافت .درسال1337 شمسی گنبدزمان قاجاریه را به علت شکافهای زیاد برچیده وگنبد فعلی راکه مستحکمتر وبادوامترمی باشد ساختند .معماری آینه کاری کاشیکاری نوشته های گچ بری تزئینات ودرهای نقره رواق وحرم وسیع این بقعه عظمت شکوه وزیبایی آن را صدچندان کرده است .
مسجدوکیلاین مسجد که به نام مسجد سلطانی وکیل نیز معروف است .از زیباترین مساجدی است که دردوران زندیه ساخته شده است. مساحت آن 11 هزا مترمربع است که 9600 مترمربع آن زیر بنااست .سردرورودی این مسجدبسیارزیباست وبه سبک بسیار هنرمندانه ای کاشیکاری مقرنس کاری ونقاشی مزین به آیات قرآنی واحادیث است .طاق زیبای شمال حیاط معروف به طاق مروارید از شاهکارهای هنرومعماری ایرانی است وبرروی جرزهای آن کاشیکاری های زیبایی بانقش گل بوته دورنمای آن رابسیارآراسته کرده است .شبستان جنوبی آن دارای 48 ستون سنگی یکپارچه 5 متری با حجاریهای مارپیچ ومنحصربه فرد ومنبری 14 پله  از سنگ مرمر یکپارچه است که درنوع خودبی نظیر وباشکوه می باشد.

 مسجد نصیرالملکاین مسجددرمرکز شیراز ودرخیابان لطفعلی خان زندقراردارد .بانی مسجد میرزا حسین علی خان نصیر الملک ازبزرگان واعیان شیرازدردوران قاجاریه است .ساخت درسال 1293 هجری قمری توسط استاد محمد حسن معمارشروع ودر سال 1305 پایان یافت .این مسجددارای حیاط وسیع است که حوض بزرگ دروسط آن است .درسمت شمال حیاط تاق مروارید در سمت شرق شبستان باهفت ستون سنگی درسمت جنوب دوگلدسته زیبا در غرب شبستان اصلی قراردارد.که دارای دریچه ای باشیشه  رنگی است .این شبستان دارای 12 ستون سنگی شبیه به مسجدوکیل وسردرهای ورودی وپیشانی تاقهای آن یکسره کاشیکاری می باشد.مسجد نصیرالملک ازنظر کاشیکاری ومقرنس کاری اززیباترین مساجدایران است .



جاذبه هاي تاريخي

نارنجستان قوام

نارنجستان قوام که به ایوانی نه قوام الملکی مشهوراست.یکی از بناهای زیبای دوره قاجاریه (1302) هجری قمری درشیراز می باشد . زیبا ترین بخش نارنجستان ساختمان آن است که از نظرآینه کاری نقاشی کاشی کاری گچبری ومنبت سازی از شاهکارهای هنرمندان قاجاریه به شمار می آید.این ساختمان ایوانی بسیارزیبا بادو ستون سنگی یکپارچه دارد.که دردوسوی آن اتاقهایی به صورت قرینه ساخته شده است.برسنگهای پایین دیوار نیز نقشهای شیر گورسربازان هخامنشی وهلاهل (موجودافسانه ای) به صورت قرینه کنده کاری شده است.

باغ عفیف آباد

باغ عفیف آبادیاباغ گلشن ازباغهای بسیارزیبای شهرشیراز باوسعت 13 هکتار است. ساختمان باشکوه این باغ توسط میرزا علی محمد خان قوام الملک احداث گردیده است.این ساختمان دوطبقه بوده وباگچ بری ها ومقرنس کاریهای زیباتزئین شده است.

ستون ها شبیه ستون های تخت جمشید با گچ ساخته شده است مخصوصا درتالاربزرگ ازچندنقش برجسته تخت جمشید به صورت نقاشی تقلید شده است .ازجلوعمارت حوض بسیار وسیعی بالبه سنگی قراردارد که زیبایی باغ رادوچندان می کند .اززیرزمین این ساختمان به عنوان موزه سلاحهای نظامی استفاده می شود وبه عنوان نمونه تفنگ های متعلق به فتحعلی شاه ناصرالدین شاه ومظفرالدین شاه تپانچه دکتر دکترحشمت ومسلسل رئیس علی دلواری دراین موزه به نمایش گذاشته شده است .ازجمله بناهای دیگراین مکان می توان به قهوه خانه سنتی وحمام خزینه آن اشاره نمود.

ارگ کریم خانی

یکی از مهمترین وبزرگترین­­ بناهای دوره زندیه درشیرازارگ کریم خانی است که با زیر بنای 4000 مترمربع درزمینی به وسعت 12800 مترمربع بناشده است .دیوارهای آجری این بنا12 متر ارتفاع دارد ودرهرگوشه آن برجی به ارتفاع 14 متر ساخته شده است نمای بیرونی بنا ساده است وتنها برروی بدنه دیوار برجها نقوش آجری هندسی دیده می شود .برخلاف نمای ساده بیرونی که مشخصه بناهای عهد کریم خان است.فضای داخلی اتاقهای ارگ ازنماهای زیباتری برخوردارند وبانقوش اسلیمی ترنج وگل ومرغ وبارنگ های زنده وآب طلا تزئین شده است . برسردرارگ طرح کاشیکاری هفت رنگ زیبایی ازداستان کشته شدن دیو سفید به دست رستم نقش بسته است که متعلق به دوران قاجاریه است .اتاقها و تالار درسه جهت شمالی غربی وجنوبی قراردارد که سه قسمت مسکونی را تشکیل می دهند .درگوشه جنوب شرقی بنا حمام ارگ ویژه کریم خان زندقراردارد .که از چندبخش تشکیل شده است وعبارتند از سربینه (رختکن ) باسکوهای سنگ مرمر ،گرم خانه و خزینه باراهروهای ارتباطی آنها وهمچنین سقف حمام که با آهک بریهای زیبا تزئین شده است. 

بازار وكيل این بازار در محله درب شاهزاده جنب مسجد جامع وکیل واقع شده و مشتمل بر یک رشته شرقی و غربی است که در وسط بازار بوسیله چهارسویی (چهارسوق) بلند و بزرگ بر یکدیگر عمود شده است و پنج درب بزرگ دارد. راسته شمالی و جنوبی بازار از دو جناح ترکیب شده و در هر جناح 41 زوج حجره وسیع ساخته­­اند. در مشرق و مغرب جناح شمال آن کاروانسراهای روغنی، احمد، گمرک و ضرابخانه قرار دارد که هر یک از آنها حجره­های متعدد دارند. راسته شرقی و غربی دارای دو جناح است که جناح شرقی آن با 19 زوج حجره، بازار علاقه­بندان و جناح غربی آن با 10 زوج حجره، بازار ترکش دوزها نامیده می­شود. به موازات بازار ترکش دوزها بازار دیگری به نام شمشیرگرها وجود دارد که این بازار دارای 11 حجره است. در بازار شمشیرگرها سرای دیگری وجود داشته که آن را کاروانسرای فیل نامیدند. از ویژگی­های این بازار می­توان به زیبایی و معماری خیره کننده، عرض زیاد، وسعت و طاقهای ضربی مرتفع آن (با ارتفاعی بیش از 10 متر) که به منظور تهویه هوا ساخته شده است اشاره نمود. این طاقهای ضربی هوای بازار را در زمستان گرم و در تابستان خنکه نگه می­دارند.

افزون بر این، دریچه­هایی که در زیر سقف آنها ساخته شده است هوا و نور کافی بازار را تامین می­نماید. در چهار سوق بازار وکیل روی یک هشتی بزرگ، طاقهای ضربی بسیار وسیع ومرتفعی
ساخته­اند که از شاهکارهای معماری به شمار می­آید و با این که تاکنون متجاوز از دویست سال از عمر آن می­گذرد، کوچکترین شکافی برنداشته است. مغازه­های این بازار در حال حاضر شامل
قالی­فروشی، عطاری، پارچه­فروشی، صنایع دستی، منسوجات و...
می­باشد.

سرای مشیر

سرای مشیر که آن را سرای گلشن هم می­گویند جنب بازار وکیل قرار گرفته است. سردر ورودی این بنا با کاشی­های هفت رنگ مقرنس کاری شده است. این بنا از ساخته­های میرزا ابوالحسن مشیرالملک بوده که اکنون محل عرضه صنایع دستی می­باشد.

سرای مشیر دارای حیاط بزرگی است که در دور تا دور آن حجره­هایی در دو طبقه ساخته شده است. در وسط حیاط، حوی از جنس سنگ قررا دارد که در اطراف این حوض چهار باغچه زیبا دیده می­شود. تمام درها و دریچه­های حجره­ها از جنس چوب (کره چینی) ساخته شده و بوسیله اشکال هندسی و شیشه­های رنگی به نحو بسیار جذابی تزئین شده است. بالای درها، طاق­نماها و پیشانی حجره­ها به طرز زیبایی کاشیکاری گردیده است

 جاذبه هاي فرهنگي

آرامگاه حافظ

خواجه شمس الدین محمد شیرازی عارف وغزلسرای بزرگ که به او لقب لسان الغیب داده اند درسال726 هجری قمری درشیرازمتولد شد ودرسال791 یا 792 هجر قمری درهمین شهردرگذشت .درسال856 یعنی 64 سال پس از درگذشت حافظ گنبدی برتربت وی افراشته شد درجلوی آن حوض بزرگی قرارداشت که ازآب رکنی پرمی گشت درسال1189 هجری قمری کریم خان زند برمقبره حافظ عمارتی زیبا بنا کرد که مشتمل بر تالاری باچهارستون سنگی یکپارچه وبلندوباغی بزرگ درجلوی آن بود وبرتربت حافظ سنگی مرمرین نهاده شد که هنوز موجوداست وهشت بیت از یک غزل حافظ روی سنگهای یکپارچه آن حک شده بعداز بنای کریم خان برمقبره حافظ درطول یکصد سال ساخت وسازها وتعمیرات متعددی به وسیله اشخاص خیر خواه انجام گرفت تا آنکه درسال 1315 به کوشش شادروان علی اصغر حکمت بنای کنونی بابهره گیری ازعناصرمعماری روزگار کریم خان زند ویادمان ها یحافظیه توسط آندره گوار فرانسوی طراحی وبه اجرادرآمد .سطح داخلی سقف مقبره جدید که روی هشت ستون سنگی قراردارد با کاشیکاری معلق  رنگین پوشیده شده است .نمای خارجی سقف آرامگاه دارای ترک های متعدد وچون کلاه قلندران ودرویشان است .پوشش مسی این سطح به مرور زمان اکسیده ورنگ زنگاری زیبایی یافته است.

آرامگاه سعدی

ابومحمد مشرف الدین مصلح بن عبداله بین سال های 605 تا606 هجری قمری درشیراز دیده به جهان گشود .وپس ازسفرهای طولانی دربین النهرین شام حجاز شمال آفریقا و... به زادگاه خودبازگشت ودرذی الحجه سال 691 یا 694 وفات یافت .پیکر پاکش درخانقاهی که اکنون آرامگاه وی می باشد ودرگذشته محل زندگی او بوده است به خاک سپرده شد.

این آرامگاه درشمال شرقی شیراز قراردارد .ودرقرن گذشته بارها تعمیر شده است .درزمان کریم خان زند درآرامگاه سعدی نیز تغییرات اساسی صورت گرفت ودواتاق بزرگ دردو طرف ایوان وپله وطاق نما وغرفه های کوچک دروسط ساخته شد .بعدها توسط مرحوم فتحعلی خان صاحبدیوان ومرحوم حبیب اله خان قوام الملک اصلاحاتی دراین بنا صورت گرفت .درسال 1327 ساخت ساختمان جدید آرامگاه شروع ودرسال 1331 شمسی به پایان رسید.

دراین بناایوان باستون چهار ضلعی بلندبا تزئینات کاشی کاری درجلوی بقعه واقع شده وگنبد کاشی فیروزه برفراز آن جلوه ای خاص دارد .درداخل آرامگاه هفت کتیبه ازبهترین قطعات بوستان وگلستان به خط زیبا توسط استاد ابوذری نوشته شده است .درانتهای ایوان درسمت قرینه آرامگاه سعدی آرامگاه شاعر فقیه فصیح الملک شوریده قراردارد .