یکی از چالشهای اساسی جامعهی استارتاپی، تامین سرمایه است. عموما استارتاپها نمیتوانند از شیوههای رایج تامین مالی نظیر گرفتن وام از بانکها استفاده کنند؛ چرا که نمیتوانند مدارک رسمی مدنظر نهادهای مالی را تامین کنند. با توجه به این موضوع میبایست به دنبال راههای دیگری برای جذب سرمایه باشند. عدم وجود اطلاعات تاریخی برای بررسی عملکرد نیز دلیل دیگری است که تصمیم برای سرمایهگذاری روی کسب و کارهای نوپا را سخت میکند. انتظار میرود در این شرایط، سرمایهگذاران خطرپذیر
Venture Capitalists
که عموما روی کسب و کارهای نوپا سرمایهگذاری میکنند، تامین سرمایه را تسهیل کنند؛ اما شاهد این هستیم که به سبب ریسک کمتر و امکان ارزشگذاری دقیقتر، استراتژیهایشان را بر سرمایهگذاری روی شرکتهایی که مراحل اولیه را پشت سر گذاشته اند، متمرکز کرده اند.کراودفاندینگ به عنوان یک پدیدهی در حال رشد شناخته شده و تاکنون توانسته حجم قابل توجهی از سرمایه را تجمیع کند؛ اما هنوز فاز تکامل خود را پشت سر میگذارد. روز به روز مردم و کارآفرینان بیشتری از ظرفیتهای کراودفاندینگ آگاه میشوند؛ لذا انتظار میرود کراودفاندینگ به یکی از راههای اصلی تامین سرمایه برای کسب و کارهای نوپا تبدیل شود.در مقاله پیش رو به بررسی چیستی کراودفاندینگ میپردازیم و برخی از مدلهای آن را معرفی میکنیم. بخشی دیگر از مدلها نیز در مقالهای دیگر بر روی وبسایت اکوموتیو منتشر خواهد شد.
کرادفاندینگ چیست؟
متخصصان، کراودفاندینگ را در صورتهای مختلفی تعریف میکنند که البته در اصول با یکدیگر مشابه هستند: ”یک کارآفرین یا شخصی حقیقی، کمپینی اینترنتی را برای جذب مقادیر کوچک سرمایه از تعداد زیادی از مردم ایجاد میکند و این کمپین میتواند اهداف مختلفی داشته باشد که متناسب با آن، مدل خاصی از کراودفاندینگ مورد استفاده قرار میگیرد.”
یکی از تعریفهای رسمی که در موارد گوناگونی مورد استناد قرار گرفته، از سوی کمیسیون اروپا مطرح شده است: ”کراودفاندینگ، منبعی نوظهور برای تامین مالی است با محوریت درخواست از عموم مردم برای تخصیص سرمایه به پروژهها، عموما از طریق اینترنت و در قالبهای کمک مالی، کمک در ازای جایزه، پیشخرید محصول، قرض دادن و سرمایهگذاری.”
یکی از چالشهای اساسی جامعهی استارتاپی، تامین سرمایه است. عموما استارتاپ ها نمیتوانند از شیوههای رایج تامین مالی نظیر گرفتن وام از بانکها استفاده کنند؛ چرا که نمیتوانند مدارک رسمی مدنظر نهادهای مالی را تامین کنند. با توجه به این موضوع میبایست به دنبال راههای دیگری برای جذب سرمایه باشند. عدم وجود اطلاعات تاریخی برای بررسی عملکرد نیز دلیل دیگری است که تصمیم برای سرمایهگذاری روی کسب و کارهای نوپا را سخت میکند.
انتظار میرود در این شرایط، سرمایهگذاران خطرپذیر که عموما روی کسب و کارهای نوپا سرمایهگذاری میکنند، تامین سرمایه را تسهیل کنند؛ اما شاهد این هستیم که به سبب ریسک کمتر و امکان ارزشگذاری دقیقتر، استراتژیهایشان را بر سرمایهگذاری روی شرکتهایی که مراحل اولیه را پشت سر گذاشته اند، متمرکز کرده اند. کرادفاندینگ به عنوان یک پدیدهی در حال رشد شناخته شده و تاکنون توانسته حجم قابل توجهی از سرمایه را تجمیع کند؛ اما هنوز فاز تکامل خود را پشت سر میگذارد. روز به روز مردم و کارآفرینان بیشتری از ظرفیتهای کرادفاندینگ آگاه میشوند؛ لذا انتظار میرود کرادفاندینگ به یکی از راههای اصلی تامین سرمایه برای کسب و کارهای نوپا تبدیل شود.
کرادفاندینگ انتفاعی و غیر انتفاعی
در کراودفاندینگ انتفاعی، افرادی که در تامین مالی نقشآفرینی میکنند، انتظار دارند که از سرمایهگذاری خود سودی بدست آورند؛ لذا عوامل انگیزش آنها عموما ماهیت مالی دارند. البته ممکن است سرمایهگذار علاوه بر کسب منفعت مالی، عواید غیر مادی مانند حس خوب یاری رساندن به یک کسب و کار یا حتی مشارکت در تامین هزینهی تحصیل یک دانشجوی نیازمند را هم مد نظر داشته باشد.
تاریخچه کرادفاندینگ
کراودفاندینگ انتفاعی به افراد اجازه میدهد در یک موجودیت خصوصی سرمایهگذاری کنند؛ لذا در نظر داشتن کراودفاندینگ به عنوان یکی از گزینههای سرمایهگذاری، به سرمایهگذاران این اجازه را میدهد که سبد خود را متنوعتر کرده و گسترش دهند.
کرادفاندینگ غیر انتفاعی شرایط متفاوتی دارد؛ چنانکه امکان بازگشت مستقیم نفع مالی در آن وجود ندارد و در عوض ممکن است مشارکتکنندهها از مزایای دیگری مانند جوایز بهرهمند شوند.